Od końca lat 60. likwidowano w Polsce linie trolejbusowe, stawiając na autobusy. Wstrzymano import trolejbusów Skoda 9Tr z Czechosłowacji oraz części zamiennych. Stan taboru pogarszał się. W 1973 r. miał miejsce kryzys paliwowy. Nastąpił zwrot w polityce i znów postawiono na trolejbusy. Od 1975 r. rozpoczęto import radzieckich trolejbusów ZIU do Polski. W międzyczasie, w 1973 r. zakupiono licencję na autobus francuskiej firmy Berliet celem produkcji nowego modelu w Jelczu. W 1976 r. w WPK Gdańsk w oddziale w Gdyni wykonano pierwszy prototyp z numerem 10101. Drugi prototyp zbudowano w 1978 roku i oznaczono numerem 10103. Wykorzystano krajową aparaturę ELTA i silnik ze Skody 9Tr.

Pierwszy prototyp trolejbusu na bazie Jelcza na licencji Berliet. Wóz jeszcze z 1976 r. fot. Maciej Gwiazda

Niedostateczne dostawy taboru sprawiły, że w 1978 roku było w Gdyni tylko 41 trolejbusów, wobec 97 w 1971 roku. Do trolejbusów czechosłowackich brakowało części zamiennych, a dostawy radzieckich ZIU opóźniały się. Tymczasem, trolejbus na bazie Jelcza na licencji Berlieta sprawdził się. WPK ruszyło więc z produkcją we własnym zakresie.

Jelcz PR110UE #10117 z lat 1980-1982.

W 1980 roku WPK uzyskało zgodę ministerstwa na budowę serii trolejbusów. W latach 1980-1982 powstało w warsztatach w Gdyni 20 pojazdów (nry 10104-10123). Trolejbusy wyposażono w nieznacznie ulepszoną aparaturą elektryczną. W wyniku wprowadzenia do eksploatacji Jelczy i zmasowanych dostaw trolejbusów ZIU, ilostan trolejbusów osiągnął w 1984 roku rekordowy stan – 102 sztuki. Nowy tabor umożliwił też wznowienie zawieszonych linii i uruchamianie nowych tras. Wszystkie trolejbusy Škoda zostały zastąpione.

Jeden trolejbus Jelcz PR110UE kosztował 7 mln zł. Remonty pojazdów z tej serii wykonywano po 6 latach eksploatacji.

W 1985 r. uruchomiono sieć trolejbusową w Słupsku.Funkcjonowało tam Komunalne Przedsiębiorstwo Napraw Autobusów (KPNA) remontujące autobusy. KPNA zdecydowała się na rozpoczęcie produkcji trolejbusów.

W wyniku współpracy KPNA, Politechniki Gdańskiej i WPK Gdańsk, powstał prototyp trolejbusu. Wykorzystano silnik Elmor Gdańsk. Elementy napędu pochodziły z przedsiębiorstw: Elta Łódź, Apena Bielsko Biała i Elmor Gdańsk.

W latach 1987-1991 trafiło do Gdyni 37 trolejbusów ze Słupska (nry 10125–10160, 51742). Zastępowały one ZIU oraz PR110UE z pierwszej serii. Później dostawy modelu PR110E zastąpił zmodernizowany trolejbus na bazie Jelcza 120M. W 1994 r. odkupiono 2 trolejbusy ze zlikwidowanej sieci trolejbusowej w Dębicy (10124, 10145), wyprodukowane w 1987 r. W 1995 r. wozy przenumerowano z zakresu 10100 na 3300.

Jeden z Jelczy w reklamach z lat 90. fot. Łukasz Staniszewski 24.09.1999

Wraz z przemianami ustrojowymi i wejściem kapitalizmu Jelcze pokryły się różnokolorowymi reklamami.

Pod koniec lat 90. Jelcze starzały się. Na ulicach od połowy lat 90. pojawiły się liczne nowoczesne, niskopodłogowe autobusy Jelcz M122MB, które kontrastowały z trolejbusami konstrukcyjnie pozostającymi w latach 70. Gdyńska komunikacja trolejbusowa znalazła się w złej sytuacji. Na szczęście podjęto odpowiednie decyzje. Dla odświeżenia i poprawy stanu taboru w latach 2000-2003 wykonano 14 kapitalnych remontów trolejbusów PR110E w gdyńskim zakładzie Trobus, połączonych z wymianą kratownicy, montażem plastikowych zderzaków, wyświetlaczy i odświeżeniem wnętrza. Bardzo poprawiło to estetykę taboru.

Jelcz PR110E #3342 po odbudowie połączonej z modernizacją wyglądu zewnętrznego. Zdjęcie z 2007 r.

W miarę dostaw Solarisów Trollino i budowy Mercedesów O405NE, kolejne Jelcze znikały z gdyńskich ulic. Ostatnie 4 gdyńskie PR110E zostały na początku 2011 roku sprzedane do Tychów.

• Poprzedni artykuł
• Następny artykuł